Het is logisch om een ontwerp te benaderen vanuit esthetiek. Neem voor het gemak een restaurant; de ruimte kan indrukwekkend zijn, de stoelen comfortabel, de kunst aan de muur met veel zorg samengesteld en de verlichting precies goed. Maar dan probeer je een gesprek te voeren met je tafelgenoten en blijkt dat je elkaar niet kunt verstaan vanwege de beroerde akoestiek. Het is iedereen vast een keer overkomen. Je raakt gedurende de avond geïrriteerd en aan het eind van de avond ben je kapot.

Een ruimte moet dus ook aangenaam zijn voor je oren. De klank moet kloppen. Waar moet je dan op letten, vraag je je nu misschien af, en hebben jullie tips? Jazeker! En wie weet zijn ze handig, zo vlak voor de Kerstdagen: toch fijn als de eindejaarspeech op kantoor door iedereen is te horen en je elkaar bij het kerstontbijt dit jaar wel kunt verstaan.

Akoestiek.
Hoe geluid zich voortplant in een ruimte Met onze oren kunnen we heel snel de grootte van een ruimte inschatten. We luisteren naar de reactietijd en de richting van de terugkaatsing. Telkens als je een andere ruimte in stapt, verandert de akoestiek.

Let op afmeting en functie van een ruimte Akoestiek gaat over absorptie en terugkaatsing van geluid door wanden of voorwerpen. Absorptie gebeurt door een ruwe en zachte afwerking, terwijl terugkaatsing wordt bepaald door een gladde en harde afwerking. De mate waarin je deze beiden zou willen verminderen, is afhankelijk van de afmeting en de functie van een ruimte. In een lokaal waar iemand moet spreken, is het bijvoorbeeld belangrijk dat hoge tonen ver reiken, anders verstaan de mensen achterin de zaal de spreker niet.

Lange of korte nagalm?
Nagalm is het geluid dat wordt teruggekaatst, waarbij het een tijd duurt voordat het is uitgestorven. Voor spraak willen we het liefst dat geluid snel uitsterft voor een goede verstaanbaarheid. In kleine ruimtes, zoals kantoren, moet de nagalm korter zijn dan 0,65 seconden, terwijl een concertzaal een gemiddelde galmtijd van 2 seconden heeft.

Mooie akoestische wandpanelen of kunstwerk
Geluid verspreidt zich horizontaal in een ruimte. Het meest effectief is dan ook absorptie op oorhoogte aan de wand, zo dicht mogelijk bij de geluidsbron. Er zijn veel akoestische wandpanelen verkrijgbaar, maar eerlijk is eerlijk, het oog wil ook wat. De panelen van Baux of De Vorm vinden wij bij Pubblik&Vos tof. En de Beetles van Sancal, voor een akoestisch kunstwerkje aan de wand.

Gebruik plafond voor optimale akoestiek
In een relatief lage ruimte met groot vloeroppervlak kun je het plafond gebruiken voor een optimale akoestiek. Ook hier geldt: hoe dichter bij de geluidsbron, hoe beter. Akoestisch spuitwerk of baffles werken goed. Bij een hoog plafond kun je verlaagde akoestische plafondeilanden toepassen. Vloerkleden en gordijnen werken vaak niet voldoende om de akoestiek te verbeteren. Deze materialen dempen wel de hoge tonen, maar onvoldoende de midden en lagere tonen. Wat overblijft is een ongewenste restgalm. Dikke velours gordijnen werken beter en nemen de echo van een ruimte weg.

Eiermatten onder de tafel, of toch niet?
Absorptiemateriaal onder tafelbladen en schilderijen hebben geen enkel nut. Dus geen klassieke eiermatten onder de tafel, en ook de canvas fotoprints werken nauwelijks absorberend.

Geluiddempende tussenschotten
In kantoortuinen wordt de meeste hinder ervaren door het gesprek van iemand anders, of het rinkelen van de telefoon. Om dit geluid op een korte afstand te absorberen, zijn geluiddempende tussenschotten op bureaus heel effectief. Ze verzwakken het geluid over afstand (absorptie) en kunnen het geluid ook blokkeren.

Anti geluid
Je kunt geluid minder storend maken door juist een extra geluid toe te voegen! Dat heet geluidsmaskering, hierbij wordt een onopvallend achtergrondgeluid toegevoegd, vergelijkbaar met een ruissignaal in een (werk)ruimte. Dit zachte geluid is zelf niet hoorbaar maar dempt omgevingsgeluiden zoals telefoongesprekken en overleggende collega’s. Een prima oplossing met als resultaat: een comfortabelere en productievere werkomgeving.

Blokkeer geluid met een booth
Als je heel geconcentreerd wilt werken is het fijn om het geluid om je heen te blokkeren. Een booth met hoge absorberende wanden is dan heel prettig om in te zitten. We passen ze vaak toe in onze projecten want we weten dat ze altijd als eerste bezet zijn. Zie als voorbeeld de booth van Delftse Poort voor CBRE Global Investors.

De stilste plek op aarde
Een combinatie van een aantal van de bovengenoemde voorbeelden werkt uiteraard het best. En mocht het je nu toch nog niet stil genoeg zijn. Dan is er altijd nog de zogeheten 'dode kamer' van de universiteit van Minnesota. Dit is de stilste plek op aarde. En dat klinkt misschien als een waar paradijs, maar dat is het niet. Geen mens houdt het er lang vol: het record staat op drie kwartier. Waarom het zo’n benauwende plek is? Het is een galmvrije ruimte die al het geluid absorbeert en ons volledig isoleert van de buitenwereld. Ineens hoor je geluiden van je eigen lichaam: hartslag, gegorgel van ingewanden, bloed dat door aderen stroomt en suizende lucht in je oren. Voor veel mensen reden om de dode kamer snel te ontvluchten.